از کجا بفهمیم پاوربانک سالم است؟ تست سلامت پاوربانک

در دهه 90 میلادی، توسعه و تولید انبوه باتری های لیتیم- یونی شدت گرفت. این باتری ها به دلیل ظرفیت بالا و قیمت ارزان نسبت به باتری های نیکل-فلز به سرعت محبوب شدند. کم کم با پیشرفت گوشی های هوشمند، نیاز شدید به باتری های قابل حمل حس شد.

از سال 2010 کمپانی های بزرگ از این فرصت استثنایی برای ساخت باتری های قابل حمل استفاده کردند. به تدریج نام Power Bank راه خود را در گفتمان تکنولوژی باز کرد. در واقع پاوربانک یعنی بانکی از انرژی که کاربر می تواند در هر زمان از موجودی خود برداشت کند. در کنار همه نقاط مثبت، مسئله دیگری به وجود آمد.

پاوربانک به تدریج به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی کاربران تبدیل شد. شیوه های مراقبت از این کالا نیز در اختیار کاربران قرار گرفت. با این وجود برخی کاربران با دیدن تست سلامت پاوربانک خود شوکه می شدند. در ادامه، روش های بررسی و افزایش طول عمر پاور بانک را ارائه می دهیم. همچنین به ضرورت بررسی سلامت این قطعه می پردازیم.

ضرورت بررسی سلامت و ظرفیت باتری پاوربانک

پس از خرید پاوربانک اگر وضعیت سلامت آن بررسی نشود، نقص های احتمالی این کالا از چشم ما دور می ماند. همین موضوع منجر به کاهش طول عمر این منبع تغذیه می شود. همچنین ممکن است با گذشت زمان، دیگر نتوانیم از آن استفاده کنیم. بنابراین به دلیل رعایت نکردن چند نکته ساده، یک هزینه مالی برای ما ایجاد می شود. اما ای کاش این موضوع در حد هزینه مالی باقی بماند.

متاسفانه در برخی موارد، عدم رعایت برخی نکات ساده باعث بروز انفجار در پاوربانک شده است. باتری های لیتیم-یونی به دلیل ماهیت خود، اگر در شرایط مناسب نگهداری نشوند، به خطری بالقوه تبدیل می شوند. دامنه این خطرات می تواند شامل آتش سوزی نیز شود.

از طرفی ممکن است شما برای سفر برنامه ریزی کنید و میزان انرژی پاوربانک را برای سفر مناسب بدانید؛ اما در میانه سفر متوجه می شوید که با یک بار شارژ گوشی، همه انرژی این منبع تغذیه به پایان رسیده است. این حالت ناامیدکننده، صرفا به دلیل عدم بررسی سلامت پاوربانک اتفاق افتاده است.

شاید این موارد در مقایسه با آسیبی که پاوربانک معیوب به گوشی می رساند، ناچیز است.

آسیب زدن به گوشی و سایر وسایل جانبی

یک پاوربانک معیوب می تواند سایر وسایلی که به آن متصل می کنیم را دچار اشکال کند. گرمای ناشی از این منبع تغذیه می تواند به گوشی کاربر نیز منتقل شود. در این صورت باتری گوشی یا هر وسیله دیگری که به پاوربانک متصل است، دچار نقص می شود. در مواردی ممکن است به مدارهای داخلی گوشی نیز آسیب وارد شود.

عدم ثبات ولتاژ خروجی برخی پاوربانک های معیوب، سیستم مدیریت باتری گوشی را دچار مشکل می کند. این فرآیند باعث کاهش طول عمر باتری و ایجاد خلل در عملکرد گوشی می شود.

انواع باتری پاوربانک

پاوربانک ها به طور عمده از انواع مختلف باتری استفاده می کنند که رایج ترین آنها باتری های لیتیم-یونی و لیتیم پلیمری هستند.

• باتری لیتیم-یونی: باتری های لیتیم-یونی رایج ترین نوع به کاررفته در پاوربانک ها هستند. این باتری ها یک توازن معقول از انرژی، وزن و قیمت را به کاربر ارائه می دهند. از نقاط مثبت این باتری ها می توان به انرژی بالا و وزن پایین اشاره کرد. حساس بودن نسبت به دما و امکان نشت در صورت ضربه شدید از نقاط ضعف باتری های لیتیم-یونی هستند.
• باتری لیتیم پلیمری: این نوع باتری نیز مانند نوع لیتیم-یونی است با این تفاوت که در آنها به جای الکترولیت مایع از الکترولیت پلیمری استفاده می شود. از نقاط قوت این باتری می توان به امکان ساخت در اندازه های مختلف، وزن سبک تر و ایمنی بیشتر(به دلیل عدم وجود مایع) اشاره کرد. این باتری ها نسبت به نوع لیتیم-یونی انرژی کمتری ذخیره می کنند و نسبتا گران تر هستند.

روش های بررسی سلامت باتری و ظرفیت پاور بانک

در ادامه 3 روش عملی برای تست سلامت پاوربانک ارائه می دهیم. با توجه به اعداد خروجی در هر مورد، می توان به ارزیابی درستی از عملکرد این محصول دست یافت. البته در برخی موارد نیز می توان با یک نگاه ساده ایراد را تشخیص داد.

برای مثال اگر منبع تغذیه شما باد کرده است؛ دلیل آن می تواند به خاطر واکنش های شیمیایی درون باتری باشد. این واکنش ها می توانند ناشی از استفاده نادرست، ضربه شدید و یا فرسایش بر حسب زمان باشند.

از دلایل دیگری که سبب باد کردن باتری همراه می شود، دمای بالای محیط و شارژ بیش از حد باتری است.

استفاده از مولتی متر

برای استفاده از مولتی متر به منظور تست سلامت باتری، روند گفته شده را دنبال کنید.

• مولتی متر را روی حالت ولتاژ DC تنظیم کنید. با توجه به اینکه بیشتر پاوربانک ها دارای ولتاژ خروجی 5 ولت هستند، بنابراین مولتی متر را روی محدوده بیشتر از 5 ولت تنظیم کنید.
• پراب مشکی مولتی متر را به قطب منفی و پراب قرمز آن را به قطب مثبت پورت USB پاوربانک متصل کنید(معمولا قاب فلزی درون پورت USB قطب منفی و پین های داخلی آن قطب مثبت بوده که دارای ولتاژ +5 هستند)
• یک پاوربانک سالم عدد نزدیک به 5 ولت(با خطای ±0.25V) را نمایش می دهد. اگر میزان ولتاژ خروجی بسیار کمتر از این عدد است، کالای شما ایراد دارد.

  

استفاده از تستر ظرفیت باتری

دستگاه تستر ظرفیت باتری برای اندازه گیری ظرفیت واقعی باتری به کار می رود. اگر فکر می کنید ظرفیت باتری پاوربانک شما کاهش یافته، آن را به تستر متصل کنید. این دستگاه به این صورت عمل می کند که ابتدا باتری پاوربانک را به طور کامل خالی می کند؛ سپس میزان شارژ قابل نگهداری آن را اندازه گیری می کند.

در نهایت عددی که نشان داده می شود، میزان ظرفیت باتری محصول شما بر حسب میلی آمپر ساعت است. اگر این عدد به طور چشمگیری از ظرفیت مشخص شده پاوربانک کمتر باشد، باتری محصول شما دچار مشکل شده است.

دستگاه دیگری برای تست سلامت پاوربانک وجود دارد که به آن USB تستر می گویند. با اتصال این ابزار به پورت خروجی USB پاوربانک، میزان جریان و ولتاژ خروجی به کاربر نمایش داده می شود. اگر جریان در بازه 1 تا 2 آمپر و ولتاژ 5 ولت باشد، دستگاه شما از این بابت مشکلی ندارد.

استفاده از نرم افزار

قابلیت استفاده از نرم افزار برای تست سلامت پاوربانک نیز وجود دارد. البته بیشتر این محصولات نرم افزار داخلی ندارند و این تست با اپ های گوشی انجام می شود. در ادامه 4 برنامه برای ارزیابی تست سلامت پاوربانک معرفی می کنیم.

• اپ اندرویدی AccuBattery. این اپ میزان انرژی ورودی به گوشی را رصد می کند. سرعت شارژ را به کاربر نمایش داده و همچنین میزان سلامت محصول را برآورد می کند.
• اپ Ampere. با این اپ تست سلامت پاوربانک را به راحتی و به صورت بلادرنگ مشاهده می کنید. بالا و پایین شدن میزان شارژ، ولتاژ و حتی پایدار بودن جریان خروجی را نیز رصد می کنید.
• برنامه Coconut Battery برای مک: برنامه Coconut Battery میزان سلامت دستگاه های متصل به سیستم مک از جمله پاوربانک را نمایش می دهد. این برنامه اطلاعات مربوط به میزان کارایی منبع تغذیه در شارژ کردن را نشان می دهد.
• برنامه BatteryInfoView برای ویندوز: این برنامه برای ارزیابی باتری لپتاپ ساخته شده است. اما شما می توانید با اتصال پاوربانک به لپ تاپ، اطلاعات مربوط به وضعیت باتری، ظرفیت و نرخ شارژ آن را مشاهده کنید.

همه افراد به ابزاری مانند مولتی متر دسترسی ندارند. ممکن است اپ مورد نظر نیز پاسخگوی نیاز شما نباشد. در این حالت برای تست سلامت پاوربانک باید چه کار کنیم؟

در این حالت پاوربانک خود را به طور کامل شارژ کنید. اگر ظرفیت پاوربانک شما 10000 میلی آمپر ساعت است، باید بتواند 3 بار دستگاه با ظرفیت 2500 میلی آمپری را شارژ کند. در غیر این صورت، کالای شما دچار مشکل شده است.

ممکن است راه حل شارژ نشدن پاوربانک، در کابل شارژ نهفته باشد. حتما کابل شارژ و آداپتور خود را بررسی کنید سپس سایر روش ها را امتحان کنید.

عوامل موثر بر طول عمر پاوربانک

عوامل زیادی بر طول عمر پاوربانک تاثیر می گذارند. اگر می خواهید طول عمر کالا خریداری شده را افزایش دهید، بهتر است مواردی که ارائه می شود را رعایت کنید.

• شارژر نامناسب: روی پاوربانک شما دو عدد برای جریان و ولتاژ ورودی نوشته شده است. کاربر باید از شارژری استفاده کند که با این اعداد همخوانی داشته باشد. به کارگیری شارژر با ولتاژ بالا سبب آسیب رساندن به مدار داخلی، ورم کردن و حتی انفجار می شود.               از طرفی اگر ولتاژ آداپتور کم باشد، به مرور کارایی محصول کاهش می یابد. استفاده مداوم از شارژر با جریان خروجی بالا باعث گرمای بیش از حد و خالی شدن زودتر پاوربانک می شود.
• کیفیت کابل ها. کابل های بی کیفیت به دلیل ساخت نامرغوب، مقاومت زیادی دارند. این مقاومت اجازه عبور جریان را نمی دهد. کاهش عبور جریان سبب طولانی شدن مدت زمان شارژ و همچنین گرم شدن محصول می شود. بد نیست بدانید کابل بلند نیز مشکلات خاص خود را دارد. در کابل های بلند به دلیل افت ولتاژ، مدت زمان شارژ نیز افزایش می یابد.
• استفاده از برق شهری: برخی کاربران برای شارژ پاوربانک، آن را به لپ تاپ یا سایر وسایل متصل می کنند. به دلیل کمتر بودن قدرت خروجی لپ تاپ از آداپتور، مدت زمان شارژ افزایش یافته و به مرور زمان کارایی پاوربانک کاهش می یابد. بهتر است همیشه کالای خود را به آداپتور دیواری متصل کنید.
• شارژ در زمان مناسب: قبل از خالی شدن کامل پاوربانک، آن را به شارژر متصل کنید. همچنین قبل از پر شدن کامل ظرفیت، آن را جدا کنید. همین تکنیک ساده تاثیر بسزایی در طول عمر کالای شما دارد. در واقع بهتر است ظرفیت پاوربانک شما همیشه در بازه 15 تا 90 درصد باقی بماند.

  

سایر موارد تاثیرگذار بر طول عمر پاوربانک

رعایت کردن موارد بیان شده، سبب افزایش طول عمر پاوربانک می شود:

• عدم استفاده از پاوربانک به مدت طولانی: عدم استفاده از باتری های لیتیم-یونی به مرور زمان سبب کاهش طول عمر آنها می شود. هرازگاهی گوشی خود را با پاوربانک شارژ کنید. اگر هم قصد ندارید از محصول خود استفاده کنید، بهتر است آن را 50 درصد شارژ کرده و در محیطی با دمای مناسب نگه دارید.
• عدم استفاده هنگام شارژ: استفاده از پاوربانک هنگام شارژشدن پیشنهاد نمی شود. هر چند برخی محصولات دارای مدارهای جداگانه هستند و می توانند جریان ورودی را به خروجی هدایت کنند؛ اما بیشتر محصولات این قابلیت را ندارند. همین سبب ایجاد گرمای بیش از حد و فشار بر مدار داخلی محصول شما می شود که نتیجه آن را در تست سلامت پاوربانک مشاهده خواهید کرد.
• استفاده بیش از حد از فست شارژینگ: شارژ سریع می تواند سلامتی و طول عمر کالای شما را کاهش دهد. این شارژرها توان بیشتری را به پاوربانک وارد می کنند و همین موضوع سبب گرم شدن آن می شود. گذرزمان عمر باتری های لیتیم-یونی را کاهش می دهد، حال شارژ سریع نیز این فرآیند را سریع تر می کند.
• رعایت نظافت سوکت ها: گردگیری مداوم سبب افزایش طول عمر منبع تغذیه شما می شود. با یک پارچه خشک درون سوکت ها را تمیز کنید تا راه برقراری ارتباط باز شود و از رسوب تدریجی جلوگیری شود.

سایت های تست سلامت پاوربانک

سایتی برای تشخیص سلامت پاور بانک وجود ندارد اما شما می توانید با مراجعه به سایت سازنده اطلاعات کاملی در مورد سلامت محصول به دست بیاورید. کافی است پس از ورود به سایت سازنده کد امنیتی و شماره سریال پاور بانک را در سایت سازنده وارد کنید و از معتبر بودن پاوربانک اطمینان حاصل کنید. برندهای معتبر قبل از عرضه محصول از سلامت دستگاه اطمینان حاصل می کنند و اگر از معتبر بودن پاوربانک اطمینان حاصل کنید می توانید از سلامت آن نیز مطمئن باشید.

 مروری بر اهمیت سلامت پاوربانک

اگر تست سلامت پاوربانک را انجام ندهیم، یعنی چشم خود را روی همه خطرات بالقوه بستیم. این خطرات می توانند مسائلی مانند آتش سوزی و خطرات جانی را به دنبال داشته باشند. البته این موضوع می تواند به سایر وسایل مرتبط با این محصول، مانند گوشی نیز سرایت کند. در فروشگاه اینترنتی ما می توانید انواع پاوربانک مورد نیاز خود را مشاهده و خرید خود را نهایی کنید.

دو نوع باتری لیتیم-یونی و لیتیم-پلیمری به طور عمده در پاوربانک ها به کار می روند. هر کدام از اینها نقاط قوت و ضعف خود را دارند. باتری های لیتیم یونی به دلیل ظرفیت نگهداری بالا و قیمت مناسب تر، با استقبال بیشتری رو به رو هستند. نشت مایع درون این باتری ها نیز از نقاط منفی آن ها است.

جالب است بدانید کاربر می تواند با استفاده از مولتی متر و تستر ظرفیت باتری، سلامت محصول خود را بررسی کند. در مورد دیگر می تواند صرفا با نصب اپ های اندرویدی AccuBattery و Ampere میزان سلامت کالای خود را ارزیابی کند.